10 Ocak 2009 Cumartesi

Sabahın kuponla verdigi müzik seti




Küçükken çok istedigim bir oyuncak vardı 'Batman'in buz kıran arabası' ... ama öyle bir dönemde istemiştim ki tam elimden batman'leri bırakmam gereken zamanlardı. Yavaş yavaş yaş kemale eriyordu. Heralde o da alacagım son batman olurdu. 90 ların sonuna dogru fln dı heralde, Transformers Ninja Turtles, Gİ joe [ ciyaycoo :) ], Batman, Power Rangers, Action Man figürlerin çocukları çıldırttıgı dönemler. Bazıları hala devam ediyor hatta. Ortalama 5-6 kıvrılan kırılan uzvu olan el kadardan kol kadara boyutlarda serpilen bu figürler çocukların ne işine yarıyordu acaba merak ediyorum. Nasıl oynuyorduk bunlarla? Şu an hayal meyal hatırlıyorum. Birbirlerine çarpıştırıp agzımızdan acayip sesler fln çıkartıyorduk. Peki reklamları böylemiydi gerçekten ? Onlarda Action Man ve Doktor X i birbirlerine çarpıştırıp agızlarından acayip sesler çıkartıyorlar mıydı?


Biraz reklam eleştirisi yapacagım canım. Yazıya heveslenmemin amacı da o zaten.Önceden kaç kere yapılmıştır tabiki ama napalım. Final dönemi malum. İlgimiz kayıyor bu yöne. Şimdi yazacagım iki üç argümanlı paragrafa, çogunlukla final döneminde okuduklarıyla gaza gelip düşünmeye başlayan, ki bunun başka bir versiyonu da katıldıgı derste memleket meseleleri aklına gelip ;

O: hocam e herşey tamam da neden böyle oluyor. yönetenler neden böyle böyle yapıyor.
H: tabi haklısın osmancıgım, ama elden ne gelir.
O: hocam tamam da o öyle oldugu için bu böyle oluyor siz neden bişey yapmıyosunuz.
H: yani tabiki yerden göge kadar haklısın ama işte yöneticilerin böyle böyle yapması lazım tabi...
O: hocam bakın bu iş böyle yürümez bişey yapmamız lazım...( ufaktan hocaya kızmıştır koskoca akademisyen olup da bu zamana kadar hala öyle saf saf bekleyip bunlara bir dur demedigi için)

tarzındaki diyaloglarla bir nebze farkındalıga ulaştıktan sonra bunu kapının önünde sigara içerken yaptıgı muhabbet sırasında bir dahaki girecegi derse kadar unutan günümüz üniversite ögrencisi profiline uygun olarak başlıyorum. (noktayı henüz koymuş olmam beni de korkuttu tabi.nasıl cümle lan bu.)

Oyuncaklardan devam edersek. Mesela bir oyuncak reklamı nasıl olmalı ? Biraz interneti kurcaladım. Bir yazı buldum; benim bahsettigimle aynı konuda. Reklam derlemeleri fln da yapmış. Ben olayı biraz daha genişleteyim.

Genel olarak bu oyuncak reklamları çocukların agzının suyunu sonra da ebeveynlerin gözyaşlarını akıtıyor. Gerçekten pahalı gavurun icatları. Hoş artık olay ekrana döküldü konsol falan filan. Daha da eglenceli. Ama belirli bir yaşa kadar çocuklar illaki fiziksel bi oyuncakla oynuyor. Bilmiyorum o zaman akılları eriyor mu ama ben aldıgım çok oyuncaktan bekledigimi bulamamıştım. Neden reklamlardaki kadar eglenceli degillerdi? Kar amacı güden insanların acımasız yüzüyle orada tanışmıştık ilk. Çeşitli prodüksüyonlarla, dekorlarla,tiyatral sahnelerle, figürün yapabildigi maksimum 5 hareketi ballandırarak çocuklara satmak. Olay bu kadar basit.

Reklamların bu derece kandırıcı olmasına sinir oluyorum. Mesela legolar. Her zaman aldıgım legonun katologdaki yada reklamdaki kadar güzel bir atmosfer yaratmayacagını bilirdim. Ama pişman degilim ne legolar ne de figürler için :) Zaten bunlar sorgulandıgında onlarla oynamayı bırakmıştım.saçma gelmeye başlamıştı.tek taraflı bir yazı aslında bu.kim bilir nasıl düşler kuruyorduk oynarken. Ben reklamlara geçirmeye devam edeyim :) Mesela reklam şu şekilde mi olmalı?

1978 Spiderman Toy Commercial


yoksa bu şekilde mi ?



Action Man




Spider man reklamındaki açıklıga bir bakın. Reklamda hem yazılı hem sesli hem görüntülü olarak ne aldıgınız size açıkca gösteriliyor. Figür çocukların elinde, ortam açıkca gösteriliyor. neler yapabilecegi animasyonsuz olarak gösteriliyor. Yani kısacası çocugun onunla nasıl oynayabilecegi hilesiz ortada. Tabi 1978 deki montaj teknikleri ve efektlerin yetersiz olmasından mı yoksa tüketici yasasından kaynaklanan korkudan dolayı mı böyle yapılmış günahı boynuna. Ama reklam metninde geçen '' it's energized spiderman - battery not included'' , ''watch him fly! - helicopter sold seperatly'' gibi sloganın hemen arkasından gelen uyarılar yasanın bi köşede sopasını okşadıgının kanıtı olabilir.

Action man e gelirsek. Herşey ortada. Masürbatif bir dünya. Agız suyu akıtıyor. Konuşmuyorum bile. Action man e oldum olası kılım zaten. Hem de reklamlar yüzünden. Söyleyin bana neden o boyutta. Ben Action man in o boyutunun tek sebebini , içimizdeki ablalarımızın Barbie lerini iki dakika ödünç alıp yeni Action man imizi milli etme dürtüsünü kullanmak olarak görüyorum. Benim gibi o dönem yaşı gelmiş çocuklar için konuşursak, evet bu bir iddiadır. Aciton man küçük erkek çocukların içindeki, barbie lere karşı, ne yapması gerektigini tam bilmemesine ragmen durduramadıgı ilgiden, barbie ile aynı boyutta imal edilmesi vasıtasıyla faydalanan igrenç bir oyuncaktır :D

Meseleye oyuncaktan beklentilerimiz çerçevesinde bakarsak Sanayi ve Ticaret bakanlıgı yasada açıklamış;

Ticari Reklamlar ve İlanlar
Madde 16-
(Değişik: 6/3/2003-4822/23 md.) Ticari reklam ve ilânların kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilânlar ve örtülü reklam yapılamaz.
Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları yapılabilir.
Reklam veren, ticari reklam veya ilânda yer alan somut iddiaları ispatla yükümlüdür.
Reklam verenler, reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdürler.


Biraz bu meseleye dikkat etmek lazım.bu yasada ki hükme ters düşmeden ebeveynlerini kandırmamak şartıyla çocukları biraz kandırmak iyi bişey gibi geliyor bana. Çünkü hayal gücümüzü geliştirenin o figürlerle ''ne yapıldıgı'' degil reklamlarında bize gösterilen '' ne yapılabilecegi'' fikrinin olması daha mantıklı gözüküyor.

Son olarak bahsettigim kanun maddesine zamanında babalar gibi nanik yapmış efsanevi bir olay var. Buradan ulaşın. :D Bu promosyon bahsettigim konunun aslında önemli oldugunu kanıtlıyor bi nebze. Ama bu devirde bi daha bu tarz kalpazanlıklar bu seviyede tekrarlanabilir mi? Yok yaw artık o kadar salak degiliz ?

(videoları izleyemeyen ve youtube a giremeyenler için bir bilgi google a 'makat' yazıyorsunuz (mahkeme kararı temizleyici) çıkan küçük programcık herşeyi çözüyor.)





3 yorum:

  1. yaz dedim öldürdün :) konsantrasyonumu toplayıp spidermanden tekrar okuyacagım :) acaba yazılarının reklamı hakkında düşünsek mi..meselaa büsbüyük yazsak ya da fotoyla süslesek ya da parcalasak? :)

    YanıtlaSil
  2. dur tamam daha okunaklı yapayım.euheu. ben daha içimdekileri kusma evresindeyim.yazı yazmayı becerebilecegim inşallah bi gün euheh :D

    YanıtlaSil
  3. msn'de konuşur gibi yazı yazılmaz nokta

    YanıtlaSil